ଅଇଁଠା

ଦେଶଜ ବିଶେଷ୍ୟ

ଧ୍ୱନି

(file)

(ପ୍ରାଦେଶିକ ଅଇଣ୍ଠ)

1. ଖାଦ୍ୟ ପାତ୍ରରେ ବଳି ପଡ଼ିଥିବା ଖିଆଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ ।
   • ଉଦାହରଣ:

   ଆଜି ଖୁଦ ଯାଉ କାଲି ଗଇଁଠା,

   ପଅର ଦିନକୁ ଦାରି ଅଇଁଠା । (ଢଗ)

2. ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ବସ୍ତୁର କେତେକ ଅଂଶ ଆଗରୁ ଖିଆଯାଇଛି ।
3. ଖାଇ ସାରିବା ପରେ ଖାଇବା ସ୍ଥାନରେ ବଳିପଡ଼ିଥିବା ପତ୍ର ବା ବାସନ ଓ ତହିଁ ନିକଟରେ ବିଞ୍ଚି ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟର କଣାମାନ ।
   1. ଯଥା: କାଲି ରାତିର ଅଇଁଠା କେହି ଉଠେଇ ନାହିଁ ।
   • ଉଦାହରଣ:

   ଅଇଁଠା ଉଠାଇବାରେ କିଁପା ଅଛୁ ମାତି ।
   

ପ୍ରାଦେଶିକ (ଗଡ଼ଜାତ) ବିଶେଷ୍ୟ

ରାଜାଙ୍କ ଅଇଁଠା ଉଠାଇବା ଚାକର

ଗ୍ରାମଜ ବିଶେଷ୍ୟ

ପୁରୁଷ ଓ ସ୍ତ୍ରୀର ନାମ ବିଶେଷ

ଦେଶଜ ବିଶେଷଣ

1. 1. ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ, ଖିଆଯାଇଥିବା ବଳକା ଖାଦ୍ୟ
   2. ଆଗରୁ ଅଂଶତ ଖିଆଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ
   3. ଖାଇବା ପରେ ଖାଇବା ପାତ୍ରରେ ବଳିପଡ଼ିଥିବା (ଖାଦ୍ୟପାତ୍ର, ପତ୍ର ଓ ଖାଦ୍ଯର କଣା)
   • ଉଦାହରଣ:

   ଯାଚିଲେ ନ ଖାନ୍ତି ଖଣ୍ଡ ଶାକର
   ବୁଲି ଚାଟୁଥାନ୍ତି ଅଇଁଠା ପତର । (ଢଗ)

2. ତୁଣ୍ଡ ବା ପାଟିଦେଇ ଖିଆଯାଇଥିବା ସ୍ପୃଷ୍ଟ
3. ଖାଇସାରିବା ପରେ ଧୁଆହୋଇନଥିବା (ମୁହଁ ବା ହାତ)
4. ଯେଉଁ ଲୋକ ଖାଇସାରିବା ପରେ ମୁହଁ ବା ହାତ ଧୋଇ ନ ଥାଏ
   • ଉଦାହରଣ:

   ନିଶ୍ଚେ ତୁମ୍ଭେ ଅଇଣ୍ଠା ହୋଇ ଆସିଅଛ,
   ଏକଥା ମନରେ ସୁମର ମୁନିବଛ ।
   

5. ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟ କଣା ଯହିଁରେ ଲାଗିଥାଏ (ଯଥା, ବାସନ)

ଲକ୍ଷଣାର୍ଥ

ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଦେଇ ଆଗରୁ ଖିଆଯାଇଥିବା ପୃ. ୫

ଅନ୍ୟ ବ୍ୟବହାର

• ଅଇଁଠା ଅଣ୍ଡୋଳ

ଦେଶଜ ବିଶେଷଣ: ଅଇଁଠା ଲାଗିବା ଯୋଗୁଁ ଅପବିତ୍ର

• ଯଥା- ଏ ପିଲାଟା ଅଇଁଠା ଅଣ୍ଡୋଳ ହୋଇଛି ପୃ. ୫

• ଅଇଁଠା କଇଁଠା

ଦେଶଜ ବିଶେଷ୍ୟ

• ଅଇଁଠା ଇଣ୍ଡୋଳ = ଅଇଁଠା କଇଁଠା

ପ୍ରାଦେଶିକ ଗଡ଼ଜାତ

• ଅଇଁଠା କଇଁଠା

1. ଗ୍ରାମଜ ବିଶେଷ୍ୟ (ଅନର୍ଥକ ଅର୍ଥରେ ୨ୟ ସହଚର): ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଲାଗିଥିବା ବାସନ ଆଦି
2. ଗ୍ରାମଜ ବିଶେଷଣ: ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଲାଗିଥିବା (ବହୁବଚନ) ପୃ. ୬

• ଅଇଁଠା ଉଠାଇବା

ଦେଶଜ କ୍ରିୟା କୌଣସି ଜନ ଖାଇଥିବା ସ୍ଥାନରୁ ଆବଶିଷ୍ଠ ଓ ଛାଡ଼ିଯାଇଥିବା କିବା ଭୂମିପତିତ ଖାଦ୍ୟକଣା ଓ ପାତ୍ରକୁ ଉଠାଇ ସେ ସ୍ଥାନକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବା

• ଅଇଁଠା ଉଠିବା
• ଦେଶଜ ବିଶେଷଣ: ଖାଇଥିବା ସ୍ଥାନରୁ ଅଇଁଠା ପତ୍ର ଆଦି ଉଠାଇ ନେବା
• ଅଇଁଠା କରିବା

ଦେଶଜ କ୍ରିୟା: ପାତ୍ରରେ ଥିବା କୌଣସି ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟର ଏକାଂଶକୁ ଖାଇ ପତ୍ରରେ ଥିବା ସମୁଦାୟ ପଦାର୍ଥକୁ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟରେ ପରିଣତ କରିବା

• ଅଇଁଠା ଖାଇବା

ଦେଶଜ କ୍ରିୟା

ପରର ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ଭୋଜନ କରିବା

1. (ଗାଳିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା) ପରର ଆଶ୍ରିତ ହୋଇ ଭୋଜନ ମାରିବା
2. (ଲକ୍ଷଣାର୍ଥ) ଅନ୍ୟର ଉପଭୁକ୍ତା ସ୍ତ୍ରୀକୁ ସଙ୍ଗମ କରିବା
3. (ଲକ୍ଷଣାର୍ଥ, ଗାଳି) କୌଣସି ଘୃଣ୍ୟ କାମ (ଯଥା- ଚୋରି, ପ୍ରତାରଣା) କରିବା

• ଅଇଁଠାଖାଇ
• ଦେଶଜ ବିଶେଷଣ (ସ୍ତ୍ରୀ) ଗାଳି: ଅଇଣ୍ଠାଖିଆର ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ

  ଉଦାହରଣ: ଅଇଣ୍ଠାଖାଇ କୁକୁରୀ ଆଉ ଖଣ୍ଡିଏ ଅଇଁଠା ପତ୍ର ସମ୍ମୁଖରେ ଦେଖିଲେ ପୂର୍ବ ପତ୍ର ଗୋଡ଼ରେ ଦଳିଦେଇଯାଏ ।