ଷଡୂଷଣ
ଷଡୂଷଣ
ଷଡ଼ଷଣ ଶୁଣ୍ଠୀ, ପିପ୍ପଳୀ, ମରିଚ, ପିପ୍ପଳାମୂଳ, ଚିତାମୂଳ ଓ ଚାଇଁକାଠ ଆଦି ଛ ଗୋଟି ଉଦ୍ଭିଦଜାତ ପଦାର୍ଥକୁ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦ ମତରେ ଏହା ଅଜୀର୍ଣ୍ଣ, ବାୟୁ, ଶୂଳ, ଗୁଳ୍ମ, ଉଦରୀ, ଅର୍ଶ, ଅଗ୍ନିମାନ୍ଦ୍ୟ ଓ ଆଳସ୍ୟ ନିବାରକ ।
ଉଚ୍ଚାରଣ
[ସମ୍ପାଦନା]ଧ୍ୱନି (ମାନକ ଓଡ଼ିଆ) (file)
ସଂ, ବି(ବୈଦ୍ୟକ) (ଷଟ୍=ଛଅ+ଊଷଣ=କଟୁଦ୍ରବ୍ୟ)
[ସମ୍ପାଦନା]ଏକତ୍ର ମିଶ୍ରିତ ଛଅଟି କଟୁଦ୍ରବ୍ୟ; ପିପ୍ପଳୀ, ପିପ୍ପଳୀ ମୂଳ, ଚାରକାଠ, ଶୁଣ୍ଠି, ଚିତାମାଳ ଓ ମରିଚମିଶ୍ରିତ ଔଷଧ —An aggregate for concoction of six bitter articles (viz long pepper pepper root; piper chaba; dried ginger; plumbago root and black pepper) used as medicine.
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —ଏହା ପୀହା, ଗୁଳ୍ମ, ଉଦରାବାଦ ଓ ଶୂଳପ୍ରଶମକ, ଅଗ୍ନିଦୀପ୍ତିକାରକ; କଫ ଓ ବାୟୁ— ନାଶକ ପଞ୍ଚ କୋଳ ସଙ୍ଗେ ମରିଚି ମିଶିଲେ ଷଡୂଷଣ ହୁଏ]