ଉଇକିଅଭିଧାନ:ବଛା ଶବ୍ଦ/୨୦୧୭
« ୨୦୧୬ | ୨୦୧୭ | ୨୦୧୮ » |
ଜାନୁଆରୀ - ଫେବୃଆରୀ - ମାର୍ଚ୍ଚ - ଅପ୍ରେଲ - ମଇ - ଜୁନ - ଜୁଲାଇ - ଅଗଷ୍ଟ - ସେପ୍ଟେମ୍ବର - ଅକ୍ଟୋବର - ନଭେମ୍ବର - ଡିସେମ୍ବର |
ଜାନୁଆରୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଗୁଡ଼ା
(file) |
ଉଚ୍ଚାରଣ: Guṟḍ̠ā
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ଗୁଡ଼ ଧାତୁ+ଅ+ସ୍ତ୍ରୀ. ଆ
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ - ସ୍ତ୍ରୀ —
- ସେହୁଣ୍ଡ; ସିଝୁଗଛ; ସ୍ନୁହୀବୃକ୍ଷ; ପତରସିଝୁ
ଦେଶଜ - ପ୍ରତ୍ୟୟ (ଅନାଦରାର୍ଥ) —
- ଅନେକ, ବହୁ ପରିମାଣ
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —ଅନ୍ୟ ଶଦ୍ଦ ସଙ୍ଗେ ବହୁବଚନରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଯଥା— ପିଲାଗୁଡ଼ା]
ଫେବୃଆରୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଘଟ୍ଟଜୀବୀ
(file) |
ଉଚ୍ଚାରଣ: Ghaṭṭajibī
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ଘଟ୍ଟୁ+ଜୀବ୍ ଧାତୁ+ଇନ୍; ୧ମା. ୧ବ.
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷଣ —
- ନଈଘାଟିଆ; ଯେ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନଈରେ ପାର-ଉତାର କରେ
ମାର୍ଚ୍ଚ
[ସମ୍ପାଦନା]ଅପ୍ରେଲ
[ସମ୍ପାଦନା]ବତାଲି
(file) |
ଉଚ୍ଚାରଣ: batāli
ବିଶେଷ୍ୟ - ଦେଶଜ —
- ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ଛୋଟ ଡଙ୍ଗା ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ବୋଇତ/ଜାହାଜ ମାନଙ୍କରେ ଥାଏ
[ଉଦାହରଣ —"ଦିନ ହେଲା, ଦେଖିଲୁ, ଧାମରା ଘଡିଆମାଳ ମୁହାଣ । ଆଉ ଚାରା ନାହିଁ, ବତାଲିକୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆସିଲୁଁ ।" -ଗଳ୍ପସ୍ଵଳ୍ପ: ଫକୀରମୋହନ]
ମଇ
[ସମ୍ପାଦନା]ଚାଚେରୀ
(file) |
ଉଚ୍ଚାରଣ: Chācherī
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ସଂସ୍କୃତ - ଚର୍ଚ୍ଚରୀ
ଦେଶଜ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମୀର ପୂର୍ବ ଦିନ ଅବିର ପିଚକାରୀ ଆଦି ମାରି କରତାଳି ଧ୍ୱନି କରି ଯେଉଁ ହୋରି ଉତ୍ସବ କରାଯାଏ; ବସନ୍ତୋତ୍ସବବିଶେଷ
[ଉଦାହରଣ —ଚାଚେରୀ ଗହଳ ସଖି ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ଦୋଳ— ପ୍ରାଚୀ. ରହସ୍ୟମଞ୍ଜରୀ, ଦେବଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଦାସ]
ଜୁନ
[ସମ୍ପାଦନା]ବେଣି
(file) |
ଉଚ୍ଚାରଣ: Beṇi
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ବେଣ ଧାତୁ+ଇ;ଈ; କିମ୍ୱା ବିଶେଷ୍ୟ - ଧାତୁ=ଗମନ କରିବା+ନି, ନୀ
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- ବିନ୍ୟସ୍ତ କେଶପାଶ; ଦଉଡ଼ି ପରି ବଳା ହୋଇଥିବା କେଶପାଶ
ଦେଶଜ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- କୁଟାରେ ବା ନଡ଼ାରେ ବୁଣାଯାଇ ଥିବା ମୋଡ଼ା; ନିଆଁ ବଡ଼ିଆ
ଜୁଲାଇ
[ସମ୍ପାଦନା]ବିଜ୍ଞାନ
ଉଚ୍ଚାରଣ: Bijn̄āna
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ବି=ବିଶେଷ+ଜ୍ଞା ଧାତୁ+ଭାବ. ଅନ
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- ବିଶିଷ୍ଟ ଜ୍ଞାନ; କୌଣସି ବିଷୟ ସମ୍ୱନ୍ଧେ ଜ୍ଞାତବ୍ୟ ତତ୍ତ୍ୱ
- (ହିନ୍ଦୁ ମତେ) ଜ୍ୟୋତିଷ ବିଦ୍ୟା ବ୍ୟାକରଣାଦି ସପ୍ତ ବିଜ୍ଞାନ
ଦେଶଜ - ବିଶେଷଣ —
- ଜ୍ଞାନଶୂନ୍ୟ
[ଉଦାହରଣ —ବାମ ବଚନ ଶୁଣି, ବିଜ୍ଞାନ ସେ ଜ୍ଞାନେ କହେ ବାଣୀ -ଭଞ୍ଜ. ବୈଦେହୀଶବିଳାସ]
ଅଗଷ୍ଟ
[ସମ୍ପାଦନା]ଜଙ୍ଖ
ଉଚ୍ଚାରଣ: Jaṇkha
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ସଂସ୍କୃତ - ଯକ୍ଷ
ଗ୍ରାମ୍ୟ - ବିଶେଷଣ —
- କୃପଣ
ଦେଶଜ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- ରାତିରେ ଏଣେତେଣେ ଜକ ଜକ ହୋଇ ବୁଲ ଚାଲ କରୁଥିବା ସଜୀବ ପୋତା ଧନ
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —ସାଧାରଣ ଲୋକେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ, ସୁନା ଆଦି ଧନ ବହୁକାଳ ପୋତା ହୋଇ ରହିଲେ ତାହା ଜୀବ ପାଲଟିଯାଇ ଏଣେ ତେଣେ ବୁଲେ ଓ ତାକୁ ଓର ଦେଖି କେହି ତା ଉପରେ ହଳଦୀ ପାଣି ଢାଳିବା ଦ୍ୱାରା ତାକୁ ମାରି ପକାଇଲେ,ସେ ଜୀବଟି ପୁଣି ସୁନା ପାଲଟି ଯାଏ ଏବଂ ଏ ସମୟ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଅଗ୍ନି ଥିବା ଚୁଲିରେ ପଶି ଯାଇ ସୁନା ପାଲଟି ଯାଏ ଏହିପରି ସୁନା ସଂଗ୍ରହ କରି ଯେ ଲୋକ ତାକୁ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ସାଧନରେ ଲଗାଏ ତାହାର କୁଳ ଧ୍ୱଂସ ହେଇଯାଏ ।]
ସେପ୍ଟେମ୍ବର
[ସମ୍ପାଦନା]ମୁଦ୍ଗର
ଉଚ୍ଚାରଣ: Mudgara
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ମୁଦ୍=ହର୍ଷ+ଗୃ ଧାତୁ=ବୃଦ୍ଧି କରିବା=କର୍ତ୍ତୃ+ଅ
(ଏହା ଅଭ୍ୟାସ କଲେ ଶରୀରରେ ହର୍ଷ ବା ସମ୍ପତ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ)
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- ଗଦାପରି ଅସ୍ତ୍ର ବିଶେଷ; ମୁଗୁର; ମୁଦୁଗର; ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତରେ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ବିଶେଷ
ଅକ୍ଟୋବର
[ସମ୍ପାଦନା]ଶିପ୍ରା
ଉଚ୍ଚାରଣ: Siprā
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- କାଳିକାପୁରାଣୋକ୍ତ ଶିପ୍ର ସରୋବରରୁ ଉତ୍ଥିତ ନଦୀବିଶେଷ
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିପ୍ରା ସ୍ରୋତ ବିଖ୍ୟାତ ଜଗତେ, ମହାନଦୀ ନାମ ରହିଲା ଗୁପତେ— ରାଧାନାଥ, ଚିଲିକା]
ନଭେମ୍ବର
[ସମ୍ପାଦନା]ଜୀବନୀ
ଉଚ୍ଚାରଣ: Jībanī
ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ: ଜୀବ ଧାତୁ+କରଣ ଅନ+ସ୍ତ୍ରୀ. ଈ
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷଣ —
- ଯାହା ଜୀବନ ଦାନ କରେ, ଆୟୁର୍ବୃଦ୍ଧିକାରକ
ଦେଶଜ - ବିଶେଷ୍ୟ —
- କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନଚରିତ